schepen

[Bijgewerkt 19-04-2015] Bij het voormalige Euroborg stadsstrand lagen twee schepen. Op de strand het wrak van een VOC-replica, de Heemskerck. En in het Oude Winschoterdiep een omgebouwde coaster, de MvOurworld. Na de sloop van het strandpaviljoen, december 2014, verdwenen begin januari 2015 ook de overblijfselen van de Heemskerck. Niet in de golven, maar in de sloopcontainers. De MvOurWorld ligt er nog, maar hoe lang nog?

MvOurworld
De Heemskerck
De masten van Kars Thaden
Een verlaten strand

MvOurWorld

De kustvaarder MvOurWorld, in 1952 gebouwd als de Zweedse Siljan en later onder andere Marja gedoopt, heeft een lange, veelbewogen geschiedenis. Het schip werd diverse malen net van de ondergang gered. Over die achtergrond is veel te lezen op het Kustvaartforum. In 2002 kwam de coaster in handen van een charitatief leer- en werkbedrijf (Stichting Petit Mbao), dat het schip zijn huidige naam gaf en er een zeewaardig pleziervaartuig van wilde maken. Dat project is blijkbaar mislukt. Afgaande op berichten op het kustvaartforum is de toekomst van de MvOurWorld onbekend. Maar in 2013 was wel duidelijk dat de MvOurWorld vóór 1 januari 2015 het Europapark had moeten verlaten. Het is nu april, dus misschien zijn er toch nog andere plannen in de maak. Maar ik houd er rekening mee dat het schip elk moment vertrokken kan zijn. (Een verlaten strand, onderaan deze pagina)

Zie ook: MvOurWorld en MvOurWorld (2)

.

top van pagina

De Heemskerck

Het verhaal van de Heemskerck spreekt tot zeer de verbeelding. De van oorsprong Duitse schipper Kars Thaden verbouwde eigenhandig een oud transportschip tot een model van het 17e eeuwse oorlogsjacht de Heemskerck (link1). Dat VOC-schip is vooral bekend door de Nederlandse ontdekkingsreiziger in VOC-dienst, Abel Tasman. In 1642-1643 ondernam hij een expeditie met de Heemskerck en de Zeehaen en ontdekte toen onder andere Tasmanië en Nieuw-Zeeland. Thadens droom was om met zijn eigen Heemskerck naar Australië te varen, in het kielzog van Tasman. Zover kwam het echter niet. Thaden overleed in 2008. Zijn schip dat jarenlang een bezienswaardigheid was in de Groningse Noorderhaven, maakte water en werd naar een andere haven versleept (link1, link2). In 2009 werd het wrak van de Heemskerck voor het symbolische bedrag van € 1,- overgedragen (link) aan de Stichting Petit Mbao. Dezelfde stichting die al eerder eigenaar werd van de MvOurWorld. De overgebleven bovenbouw met één mast kreeg een plekje op het Euroborg strand, naast de MvOurWorld. Een tweede (*) mast werd als een klein monumentje geplaatst langs het Reitdiep, in de bocht bij de Wilhelminakade/Jaagpad, ca. 100 m voor de spoorbrug.

(*) Volgens de schaarse berichten, in 2009 en later, werd aan de Wilhelminakade een ‘derde mast’ geplaatst. Dat kan ik niet plaatsen. De foto’s van de Heemskerck op zijn ligplaats in de Noorderhaven laten duidelijk zien dat het schip twéé masten heeft en een forse boegspriet. Het gedenkplaatje op de paal vermeldt alleen ‘mast’.

top van pagina

De masten van Kars Thaden

Vijf jaar later was het gedaan met het stadsstrand en de Heemskerck. Van het schip was al niet veel meer over. Alleen die ene mast werd uiteindelijk gespaard. Hij staat nog steeds recht overeind, naast de MvOurWorld. Hopelijk mag hij daar of ergens in de omgeving van de Euroborg blijven staan. Weliswaar heeft Kars Thaden zijn droomreis niet gemaakt. Maar toch zijn er in Groningen nu twee plekken die de herinnering aan hem en zijn droomschip levend houden. Ik heb het verhaal over Thaden pas achteraf leren kennen, uit diverse berichten op het internet. Maar ik herinner me heel goed dat ik zijn schip in de Noorderhaven vaak heb gezien, soms met gehesen zeil. Alleen heb ik er toen geen foto’s van gemaakt. Mijn fotohobby kwam pas veel later. Oktober vorig jaar nog maakte ik een hele serie, van het Euroborg stadsstrand, de MvOurWorld en ook de Heemskerck. Ik had geen idee dat de sloop al zo dichtbij was.

top van pagina

Een verlaten strand

[Toevoeging 19-04-2015] Ik had er al een voorgevoel van. Afgelopen week verdween de MvOurWorld van zijn ligplaats naast de Euroborg. Alleen twee trapjes, een informatiebord, een sloep en de roeststalen ‘wereldbol’ bleven achter. Tegelijk werd ook de overgebleven mast van de Heemskerck, die eerst nog van de sloop gered leek, omver gehaald. Dit gedenkteken was dus van korte duur. De mast ligt nu in twee stukken aan de kant. Het is niet uitgesloten dat hij alsnog een andere bestemming krijgt. Maar het lijkt erop dat het verhaal van de Heemskerck hier eindigt De MvOurWorld is nog niet helemaal uit het zicht. Ik ontdekte het schip een kilometer verderop bij het industrieterrein langs het Oude Winschoterdiep. Vermoedelijk ligt het daar slechts tijdelijk. Wat er uiteindelijk mee gaat gebeuren blijft gissen. Dat verhaal is nog niet af.

top van pagina

Meer:

• Actie voor behoud Heemskerck. Video-archief RTV Noord, 23 jan. 2008
• Coaster Siljan, later ook genaamd Marja, Jan, en tenslotte MvOurWorld (1988), oude foto’s op de website van Shipspotting.com
• De Heemskerck in de Noorderhaven, 4 maart 2008. Artikel in De weekkrant Hardenberg.nu
• De Heemskerck op het Euroborg strand, blogpost van Groninganus, 20 dec. 2009
• Gemeente sloopt Heemskerck alsnog. Artikel van RTVNoord, 7 jan. 2015
• Heemskerck… blogpost van fotograaf Gerrit Stel, dd. 11 jan. 2015. Met een foto van het wrak in 2012. Ik maakte twee jaar later bijna eenzelfde foto, zie boven. De plant naast de Heemskerck is wel wat groter gegroeid.
• Markante Groninger overleden (video RTVNoord)
• MvOurWorld / Petit Mbao website (18-03-2018: website opgeheven)
• Plaatsing van een mast van de Heemskerck aan de Wilhelminakade (video)
• Project Heemskerck – Stichting Kroy, jan. 2008 weblog
• Serieuze kandidaat voor schip deHeemskerck (video RTVNoord)
• Stadsstrand weg uit Europapark. Artikel in Dagblad van het Noorden, 18 dec. 2014
• Tasman Kabinet: nieuwsbericht Kars Thaden en zijn Heemskerck (feb. 2008)
• Verre reis: Kars Thaden in het NCRV-programma Man bijt hond, 19 feb. 2004 (video)

.