[Bijgewerkt 08-01-2023]. Vervolg van mijn selectie van informele bibliotheken. Hier gaat het over minibibliotheken in kasten en kastjes, rijdende minibibliotheken, boeken in bomen en struiken en bibliotheken op straat.
Bibliotheken in kasten en kastjes
Read and repeat
Het project Read and Repeat * installeert guerilla- en pop-up bibliotheken in Brooklyn. Dikwijls in achterstandswijken die het meest getroffen worden door bezuiniging op scholen en bibliotheken. De ruilbibliotheekjes, onder de naam SPREAD, zijn gemaakt van biologisch afbreekbaar karton. Alleen al door die materiaalkeuze hebben ze een tijdelijk karakter.
(* de website is niet langer openbaar, alleen op verzoek toegankelijk)
Bogota minibibliotheken
In Colombia zijn meer dan 100 minibibliotheken verschenen, in de vorm van kleine kiosken of boekenstalletjes (link1, link2). In de hoofdstad Bogota staan er zo’n 50, vooral in stadsparken. De meeste worden gerund door vrijwilligers, onder toezicht van de parkbeheerders en een stichting voor leesbevordering. Maar er zijn ook reizende bibliotheekjes, zoals deze (link1), en de biblioburros, de ezelbibliotheekjes, die veel bekendheid hebben verworven (link3, link4)
Mercator Bücherschrank
De Mercator Bücherschrank is de eerste officiële ruilbibliotheek in het Ruhrgebied. Opgezet door de Mercator stichting die wil bijdragen aan maatschappelijke en culturele veranderingen. De bibliotheek is een weinig opvallende, maar degelijke, weerbestendige boekenkast, met deuren van veiligheidsglas. De eerste werd in december 2009 in Essen geplaatst. Vrienden van mij spotten hem in oktober 2010. Sindsdien, tot juni 2012, verschenen er nog zes andere boekenkasten, in andere plaatsen.
Krantenbakken (newspaper stands)
Nu het nieuws steeds meer in digitale vorm verschijnt, worden de typische Amerikaanse krantenbakken soms niet meer gevuld met kranten, maar met ruilboeken. In twee straten in Chapel Hill (North Carolina, VS) opende de Downtown Free Library in januari 2013 twee minibibliotheken in een aantal van die niet meer gebruikte, groene krantenbakken (link1, link2).
Rijdende minibibliotheken
Arma-De-Instruccion-Masiva
De Argentijnse kunstenaar en activist Raul Lemesoff is een Argentijnse kunstenaar en activist. Vanaf 1999 verbouwt hij auto’s tot mobiele kunstobjecten, met bizarre namen als: The Y2 Kaka, The Illegal Immigrant Trypod, The Anti-Christ Ninth Mobile en The Mobile Warning Global Warming. Zijn laatste schepping is The Weapon of Mass Instruction (Arma-De-Instruccion-Masiva). Een oude Ford, getransformeerd tot tank en van onder tot boven behangen met boeken. Daarmee rijdt Lemesoff door Buenos Aires of op het platteland om boeken uit te delen. Zijn tank is een verwijzing naar het vroegere generaalsregime en tegelijk een symbool van vrede en de strijd tegen analfabetisme. Lemesoff was in 2011 aanwezig op het Writers Unlimited festival in Den Haag. Ter plaatse bouwde hij met hulp van scholieren een Nederlandse versie van de boekentank. (link 1)
Chicago Book Bike
In Chicago reed in de jaren 2008-2011 een fietskarretje met boeken rond: de Chicago Book Bike (link 1, link 2). Bedacht door Gabriel Levinson, redacteur bij MAKE: A Chicago Literary Magazine. Eén Book Bike karretje werd in 2011 geadopteerd door bibliothecaresse Karen Greene van de Pima County Library. Hij rijdt nu rond in Tucson, om reclame te maken voor de bibliotheek. Speciaal bij mensen die al lange tijd niet meer in de bibliotheek zijn geweest. De boeken mogen gratis worden meegenomen.
Boeken in bomen en struiken
Boekenboom
Op dinsdag 24 april 2012 werd in Zwijndrecht een boekenboom in gebruik genomen. Mike Mastwijk en Ton Jille, directeuren van twee plaatselijke basisscholen kwamen tijdens een studiereis een dergelijke boom tegen in Berlijn. En toen de wijkbibliotheek werd wegbezuinigd, besloten ze om er werk van te maken. Nu staat die boekenboom er, in een plantsoentje langs de Karel Doormanlaan. Hij is gemaakt van vijf met elkaar verbonden stukken boomstam. Daarin zijn vakken gezaagd, afgedekt met een plastic flapje. Leerlingen van de basisscholen zullen de boom en de boekenvulling onderhouden. Bezocht op 26 juli.
Boekenstruik
Eén boek (zie foto) is nog geen bibliotheek. Maar plaats er een boekje bij en je hebt de kleinste struikbibliotheek die je kunt bedenken. Datum en locatie (VS) van de foto zijn helaas onvermeld. Maar het plaatje spreekt mij zeer aan. (Foto (CC) van Flickr gebruiker Hakamadare)
Bibliotheken op straat
Friern Barnet Library
Sluiting van de Friern Barnet Library in Noord-Londen schoot veel buurtbewoners in het verkeerde keelgat. Als protest werd op het grasveld tegenover de bibliotheek een pop-up bibliotheek ingericht. Mensen doneerden boeken en – echt Engels – cake en thee. Allemaal gratis.
People’s Library / Occupy Wall Street Library
Een beroemde straatbibliotheek was de People’s Library van de Occupy beweging, tijdens de bezetting (september tot 15 november 2011) van het Zucottipark in Manhattan, New York. De bibliotheek werd bij de ontruiming van het Occupykamp grotendeels vernietigd. Maar ook direct daarna weer opnieuw tot leven gewekt. De bibliotheek bestaat in feite nog steeds – in een geïmproviseerde vorm – totdat een meer definitief onderdak gevonden wordt. (link 1) (link 2).
Vervolg van: De informele bibliotheek (2) / Vervolg: De informele bibliotheek (4)
.