[Bijgewerkt 11-08-2017] Op 1 en 2 augustus – de warmste dagen van 2013 – fietste ik over de Utrechtse Heuvelrug. Daar zag ik twee voorbeelden van Boekspots (in Doorn en Leersum) .
Zonheuvel, Doorn
Landgoed Zonheuvel, waar ik een nacht logeerde, is van oorsprong een oude buitenplaats (link1, link2) op het gelijknamige landgoed in de Kaapse bossen bij Doorn. Het is nu ingericht als een groot hotel en conferentiecentrum. Modern, zakelijk, en van alle comfort voorzien. Naar mijn smaak eigenlijk een beetje té groot en wat onpersoonlijk. Maar ik geef toe, na de beklimming van de 46 m hoge ‘berg’, kon ik de aanwezigheid van een luxueuze douche zeer waarderen.
Ik had op de site van Boekspots gezien dat Zonheuvel vanaf 1 november 2012 een ruilboekenkast heeft (persbericht). Dus mijn bezoek had een doel. Het is de tweede Boekspot in de gemeente Utrechtse Heuvelrug en de tiende in Nederland. Er stond bij dat die kast in de lounge was geplaatst. Hij bleek echter verhuisd naar de eetzaal. Een minder opvallende, niet zo logische plek, maar hij was in elk geval niet in een achteraf hoekje weggestopt. Een witte kast, met erboven een bordje Boekspots. Geen opvallende vormgeving, en ook geen bijzondere inhoud. Toch kan ik liefhebbers van informele bibliotheekjes aanraden om eens bij Zonheuvel langs te gaan. Al was het maar om bij een kopje koffie – en misschien een boek uit de Boekspotkast – even te genieten van de fraaie locatie.
Boekspots
Het Boekspots concept is ontwikkeld door het Bibliotheek Service Centrum (BiSC), in samenwerking met verschillend Utrechtse bibliotheekorganisaties. Het gaat om kasten met boekeninhoud die kunnen worden geplaatst in scholen, kerken, theaters, bedrijven, verzorgingshuizen of andere gebouwen. Lokale initiatiefnemers kunnen met de bibliotheek contact opnemen en het concept adopteren. De bibliotheek heeft de rol van facilitator. Interessant is dat openbare bibliotheken in dit geval zelf aan de slag gaan met ideeën over het ruilen van boeken. Door middel van Boekspots willen de bibliotheken het leesplezier vergroten en boeken een tweede leven geven.
Michaëlkerk, Leersum
De eerste Boekspot in de Utrechtse Heuvelrug bevindt zich in de Michaëlkerk – of in de volksmond Dorpskerk – in Leersum. Een fraai middeleeuws kerkje, eind 13e eeuw deels begin 14e eeuw gebouwd in Romaanse stijl. De toren werd later bijgebouwd, omstreeks 1500. De kerk, een rijksmonument, werd in 2004 uitgebreid met een gemeenschapsruimte. Opvallend detail in dit Michaëlhuis zijn de eigentijdse glas-in-lood kunstwerken van de Hattemse kunstenaar Dick L. Baauw. In de hal van het Michaëlhuis werd op 1 juni 2012 de Boekspot ruilbibliotheek opengesteld. Een eenvoudige witte kast – bijna een kopie van die in Zonheuvel -, maar hier stemmig gedecoreerd met een paar waxinelichtjes.
Tijdens de zomermaanden staan de kerkdeuren niet alleen op zondag open, maar ook elke vrijdagochtend. Zodat vakantiegangers of toevallige voorbijgangers in de gelegenheid zijn om even binnen te kijken. Vaak wordt er in die periode in het Michaëlhuis een expositie ingericht. Bij mijn bezoek trof ik een tentoonstelling van fraai oud speelgoed, dat door inwoners van Leersum zelf bij elkaar werd gebracht. En samen met enkele andere bezoekers werd ik gastvrij begroet met koffie, koek en een kennismakingspraatje. Net als in Zonheuvel was ook hier mijn gedachte: leuk idee die Boekspots. Niet eens zozeer vanwege de ruilboeken, maar vooral omdat ze zich kennelijk op bijzondere locaties bevinden waar je anders niet gauw komt. Ze staan niet aan de straatkant of in voortuinen zoals veel Little Free Libraries. Soms zijn het zelfs geen openbare maar afgeschermde plekken die je niet zomaar, zonder toestemming, kunt bezichtigen. De Boekspots site vermeldt bijvoorbeeld een Boekspot op het politiebureau in Soest (alleen voor medewerkers) en een Boekspot op een basisschool in Houten. Bij hotel Zonheuvel kun je nog op goed geluk komen aanwaaien, bij de Michaëlkerk is het al nodig dat je de openingstijden weet. Dat moet je dus een beetje plannen. Maar een bezoek aan beide Boekspots was wat mij betreft zeker de moeite waard.
Foto’s
(Klik op een foto voor vergroting)
Meer:
- Website PKN Leersum : de actuele gezamenlijke website van de Michaëlkerk en Johanneskerk in Leersum. In de rubriek Nieuwsarchief o.a. enkele berichten over de Boekspot.
- Over Dick Baauw: 1) op de website Artway.eu: Dick Baauw; 2) op de website van de RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (RKD staat voor de oude naam Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie): Dick Baauw
- Stenvert, R., Kolman, C., Olde Meierink, B., Tholens, M., Kooij, B. & Rommes, R. (1996). Monumenten in Nederland. Utrecht. Zeist: Rijksdienst voor de monumentenzorg. (PDF). Hierin o.a. vermeldingen van Zonheuvel (Maarten Maartenshuis) en Michaëlkerk.
.
Vervolg van: De informele bibliotheek (9) / Vervolg: De informele bibliotheek (11)
.