Bezoek aan het Mundaneum

[Bijgewerkt 15-02-2013]. Donderdag 21  aug. maak ik een eendagstrip naar Mons (België). In totaal twaalf uur treinreis  – maar voor mij als treinliefhebber is dat een feestje – twee uur site seeing ter plaatse. Doel is het Mundaneum museum.
Ik heb al eerder geschreven over Paul Otlet en zijn Mundaneum. En dit jaar viert het Mundaneum museum zijn 10-jarig bestaan. Een duidelijke reden om er daadwerkelijk eens een bezoek te brengen.


monsMons is de hoofdstad van de Waalse provincie Henegouwen. Met ca. 90.000 inwoners half zo groot als Groningen. Maar in de binnenstad en het winkelgebied van Mons zou je dat niet zeggen. De stad is gebouwd op heuvelachtig terrein, vandaar de naam. En de meeste straten zijn ruw geplaveid met kasseien. Als ongeoefende toerist heb je daar al je wandelconcentratie nodig. Vlakbij de Grote Markt is de Rue de Nimy. Het Mundaneum is gevestigd in een voormalige coöperatieve winkel in art-decostijl. Twee gebouwen herbergen de verschillende archieven, het derde is gebruik als expositieruimte. Op de begane grond is een grote hal, met een omloop op de eerste verdieping. Alle wanden zijn bekleed met honderden houten kaartenbakken, de overblijfselen van het vroegere Mundaneum. In het midden is een metersgrote, langzaam draaiende wereldbol opgesteld.
Sommige kaartenbakken zijn genummerd met cijfercodes, de eerste versie van het UDC..! Andere bevatten alfabetisch geordende secties. De bakken zijn niet leeg, ze bevatten nog steeds het oorspronkelijke, gedrukte, getypte of met de hand beschreven kaartmateriaal. Het moet een monnikenwerk geweest zijn, deze universele catalogus. Niet alleen de omvang maakt een overweldigende indruk. Het is ook die – naar huidige maatstaven – primitieve techniek en vormgeving. Hoe kon deze enorme databank worden geproduceerd zonder hulp van computers, zonder catalogiseersoftware, zonder automatische metadatering? Wat dit kleine museum nog steeds uitstraalt, is de grenzeloze verbeeldingskracht en ambitie van Otlet en La Fontaine.

Op dit moment (tot 31 aug.) is in het Mundaneum de tentoonstelling “Images de femmes”, gewijd aan het feminisme en het beeld van de vrouw, eind 19e eeuw. Henri La Fontaine, Otlets geestverwant, was in die tijd een belangrijke voorvechter voor gelijke vrouwenrechten.
Ter gelegenheid van het 10-jarig jubileum heeft het Mundaneum een overzichtspublicatie uitgebracht: “Le Mundaneum, les archives de la connaissance” (2008). Een beknopte geschiedenis van leven en werk van Otlet en La Fontaine. De fraaie afbeeldingen illustreren het utopische denken aan het begin van 20e eeuw. Bij de kassa zie ik nog een boek liggen. Francoise Levie schreef een 352 pagina’s tellende biografie van Otlet: “L’homme qui voulait classer le monde” (2006). Twee bijzondere aanwinsten voor mijn boekenkast. Tijdens de terugreis bedenk ik dat ik mijn post over Otlet nog wel wat moet bijschaven. Maar daar heb ik nu materiaal genoeg voor.

Website Mundaneum

Mundaneum (Eng. wikipedia artikel)

Foto’s:

Mundaneum, aug. 2008
 Mundaneum, aug. 2008  Mundaneum, aug. 2008
 Mundaneum, aug. 2008
 Mundaneum, aug. 2008  Mundaneum, aug. 2008
 Mundaneum, aug. 2008
 Mundaneum, aug. 2008  Mundaneum, aug. 2008
 Mundaneum, aug. 2008

[Aanpassing 15-02-2013]. Fotoanimatie vervangen door galerij.